Απτόητος στον Μακεδονικό Αγώνα ο Γιανγκλής 1-2

Απτόητος στον Μακεδονικό Αγώνα ο καπετάν Γιανγκλής

Η τρέχουσα ενότητα “Απτόητος στον Μακεδονικό Αγώνα” από το βιβλίο “Γιαγκλής, ο Αετός της Μακεδονίας” του συγγραφέως κ. Μπαρτζούδη θα χωριστή σε δύο μέρη.

Πρώτος μέρος.

Όπως φαίνεται, ο Γιαγκλής θα παραμείνει στην Αθήνα κατά τον χειμώνα του 1906-1907, όπου άλλωστε βρίσκεται και η οικογένειά του:
Μετά την επιχείρηση στο Καρατζιάκιοϊ, η τουρκική αστυνομία της Νιγρίτας πίεζε τη Φώτω να αρνηθεί τον άνδρα της. Εκείνη πήρε τον 12χρονο γιο τους και, με τη βοήθεια του Νιγριτινού ζωέμπορα Γιάννη Κουτούπα, κατάφερε να διαφύγει στην Αθήνα, με ένα καΐκι, από το Τσάγεζι ⁵³ .

Οι Γερογιάννηδες όμως μεριμνούν ώστε το Σώμα του Γιαγκλή να ξαναβγεί στη Μακεδονία αφού καλυφθεί με επίσημο χρίσμα, προφανώς για αποτροπή εκτρόπων σαν αυτό με τον Κουρμπέση.

Απευθύνουν στον Πρόεδρο της Βουλής εφτασέλιδη έκθεση [ ίδε υποσημ.19(α) ], της οποίας τα δις προαναφερθέντα «αποσπάσματα έκθεσης Γερογιάννη» παρατίθενται κατωτέρω:
«Προς τον Σεβαστόν Πρόεδρον της Βουλής των Ελλήνων Κύριον Νικόλαον Λεβίδην,»

Το τετράωρον απέχον από της πόλεως Σερρών παραποτάμιον φανατικώτατον βουλγαρικόν χωρίον Καρατζάκιοϊ, καταστάν από ενός και πλέον έτους η φωλεά των ληστεπιδρομέων Βουλγάρων, ενέπνεε τον τρόμον και την φρίκην εις τα πέριξ Ελληνικά χωρία, εξ ών τα πλείστα εγένοντο σχισματικά.»

Το Καρατζάκιοϊ εχρησίμευεν εις τους κομιτατζήδες Βουλγάρους ως κρησφύγετον διά την επίκαιρον αυτού θέσιν, εξ ού ωρμούντο κατά των εν τη περιφερεία Σερρών Πατριαρχικών χωρίων άτινα εγκατελειφθέντα υφ’ ημών ανυπεράσπιστα υπέκυπτον εκ του φόβου των δολοφονιών αίτινες καθ’ εκάστην διηνεργούντο λίαν μεθοδικώς και κατά προδιαγεγραμμένον σχέδιον εξοντώσεως των ημετέρων χωρικών και δη των προκρίτων αυτών.

»Το εν Σέρραις Τμήμα του Κεντρικού Μακεδονικού Συλλόγου, ιδρυθέν από της συστάσεως αυτού ήτοι τω 1903, και διευθυνόμενον υπ΄ανδρός σώφρονος και φιλοπάτριδος, του δικηγόρου κ.Νιολαου Γουσιάδου, εκ της ελευθέρας Ελλάδος καταγομένου (εξ Υπάτης της Λαμίας) αλλά προ εικοσιπενταετίας εγκατεστημένου εκεί, ειργάσθη υπερανθρώπως και μετά προφανούς κινδύνου της ζωής αυτού, ότε τρεις δολοφονικάς υπό των Βουλγάρων [αποπείρας εδέχθη]…»

Έχοντες λοιπόν όπλα τινά, άπερ ο πρώην Υπουργός των Στρατιωτικών κ. Κυριακούλης Μαυρομιχάλης ενεπιστεύθη ημίν, όπως αποστείλομεν Σώμα εις την Βόρειον Μακεδονίαν και ανάλογον ιματισμόν, επιτυχόντες δε και αρίστου Μακεδόνος Οπλαρχηγού, του γνωστού εις τα μέρη εκείνα Γεωργίου Γιαγλή, δεδοκιμασμένης τιμιότητος ανδρός και πείρας περί τα τοιαύτα, λίαν αγαπητού παρά της εκεί Ελληνικής κοινότητος, απεφασίσαμεν αντί πάσης θυσίας να πέμψομεν αυτόν εκεί μετά ρητής εντολής να αποφύγει πάσει δυνάμει την σύρραξιν αυτού μετά του Τουρκικού Στρατού, όπερ και έπραξε, να αναγγείλει δε ευθύς ως αισίως αφίχθη εις την περιφέρειαν Σερρών την εμφάνισιν αυτού εις τον εκεί Πρόξενον της Ελλ. Κυβερνήσεως και ζητήση οδηγίας περί της από κοινού ενεργείας…

»Τούτων ούτως εχόντων παρακαλούμεν υμάς Κύριε Πρόεδρε όπως ευαρεστηθείτε να υποβάλητε τη Σ[εβαστ]ή Κυβερνήσει την δικαίαν ημών ταύτην αίτησιν, [δηλαδή] όπως δυνηθώμεν να αποστείλωμεν ως τάχιστα, όπως αναλάβει την αποστολήν του [τον] ολαρχηγόν Γιαγλή εις Μακεδονίαν, ένθα είναι περιζήτητος, ή δι’ ημών αυτών [Κεντρικού Μακεδονικού Συλλόγου] ή όπως άλλως εγκρίνει, μετά της διαβεβαιώσεως, ότι θέλει πράξει έργον πατριωτικότατον εν τη πολυπαθή πατρίδι ημών Μακεδονία. Εν ώ υποσημειούμεθα μετά σεβασμού».

Στο μεταξύ, μαίνεται η διαμάχη με τους Βουλγάρους στον Καζά Σερρών.

Την 4.1.1907, ο Πρόξενος Σακτούρης υποβάλλει στην Αθήνα ⁵⁴ μια εξασέλιδη και πλέον αναφορά, από την οποία σταχυολογούμε το κατωτέρω απόσπασμα:
«…Σκοπός της οργανουμένης αμύνης δεν είναι …μόνον η πρόληψις των βουλγαρικών επιθέσεων, αλλά και η άμεσος και ταχεία τιμωρία των διαπραχθέντων ήδη κακουργημάτων… Οι αντίπαλοι γνωρίζοντες ότι παν κτύπημά των ανταποδίδεται μετά τόκου και επιτοκίου, θ’ απείχον …των τόσων συχνών ωμοτήτων…»…

Αλλ’ εκείνο εφ’ ού προσκρούει σήμερον το ζήτημα…είναι η έλλειψις καταλλήλων αρχηγών… Είναι ανάγκη … εκ των πραγμάτων … [η εύρεση] τολμηρού αρχηγού…
Τοιούτου προσώπου στερούμεθα και εν ανάγκη τοιαύτη ευρεθείς συγκατετέθην εις επάνοδον του Γιαγλή, όν άλλως επίστευον ευρισκόμενον εν Χαλκιδική και επομένως εθεώρουν εύκολον και ταχείαν την επιστροφήν του, υπό τον απαράβατον εννοείται όρον, ότι θα ετίθετο υπό τας διαταγάς ημών και θα ηκολούθει απαρεγκλίτως τας ημετέρας οδηγίας… Δέον μάλιστα να προσθέσω και να ομολογήσω ότι το άστοχον τότε και ατυχές εκείνο γεγονός του Καρατζάκιοϊ εγέννησε παρά τε τοις χωρικοίς και τοις αποτελούσι τας ομάδας πεποίθησιν περί της τόλμης και της ικανότητος του Γιαγλή…».

Ας κάνουμε κάποια σχόλια για την παραπάνω έκθεση, και ειδικά για το παρατιθέμενο απόσπασμα:
Φαίνεται ότι, μετά την έκθεση Γερογιάννη προς τον Πρόεδρο της Βουλής, το υπουργείο Εξωτερικών ζήτησε να μάθει από τον Πρόξενο Σερρών «τί συμβαίνει με αυτόν τον Γαγκλή» (ας το πω έτσι). Ο Σακτούρης βρήκε την ευκαιρία να υποβάλει μακροσκελέστατη έκθεση, εν είδει «πεπραγμένων», για τον ένα και πλέον μήνα που είχε αναλάβει το τιμόνι του Προξενείου Σερρών.

Στην έκθεση επισημαίνει την έλλειψη καταλλήλων αρχηγών και ότι για τον λόγο αυτόν συγκατατέθηκε (ήδη, πριν τον «ενοχλήσει» η Αθήνα) στην επάνοδο του Καπετάνιου, εφόσον θα ετίθετο κάτω από τις διαταγές του Προξενείου Σερρών. Αυτό σημαίνει ότι «έβαλε πάγο» στον Κουρμπέση για τον «εμφύλιο» που είχε κηρύξει.

Και όπως σημειώνει, δεν ήξερε ότι ο Γιαγκλής είχε φύγει στην Αθήνα, αλλά πίστευε ότι βρισκόταν στη Χαλκιδική.

Άξια προσοχής είναι και η αναφορά ότι η καταδρομή στο Καρατζιάκιοϊ προκάλεσε πεποίθηση, για την τόλμη και ικανότητα του Γιαγλή, όχι μόνο στους χωρικούς αλλά και σε αυτούς που αποτελούσαν «τας ομάδας» δηλαδή στους άλλους οπλαρχηγούς της περιοχής Σερρών.

Την επάνοδο του Σώματος Γιαγκλή στην ενεργό δράση, μας αποκαλύπτει η από 2.5.1907 «απόδειξις παραλαβής» υλικών ⁵⁵ , η οποία παρατίθεται κατωτέρω:

«Απόδειξις»

Ο υπογεγραμμένος Οπλαρχηγός Γεώργιος Γιαγλής έλαβον παρά του κυρίου Θεοχ. Χ. Γερογιάννη [….] ως Προέδρου και Ταμίου του Κεντρικού Μακεδονικού Συλλόγου, προς συντήρησιν του υπ’ εμέ Σώματος και εμού του ιδίου από της επιστροφής ημών εκ Μακεδονίας-14 Δεκεμβρίου 1906 μέχρι χθες 1 η Μαϊου 1907, ως και προς ιματισμόν ημών και κατοικίαν κατά το αυτό διάστημα, εν όλω δραχμάς 3,856,45.

»Σήμερον δε, ημέραν της αναχωρήσεώς μου εις Μακεδονίαν παρέλαβον μετ’ εμού προς εθνικόν σκοπόν τα κάτωθι είδη ήτοι:

10 όπλα γκρα μετά ξιφολόγχης, εν όλω δρχ. 115,00
1000 φυσίγγια γκρα 90,00
200 φυσίγγα περιστρόφου 15,00
Βόμβαι 50 μεγάλαι-50 μικραί, 30 φυσίγγια εκρηκτικά 770,00
Μεταφορά βομβών και όπλων μέχρι του πλοίου 18,00
Αγορά 7 σάκκων προς μεταφορά των βομβών 5,00
Ελατήρια γκρα 5,00
3 φυσιγγιοθήκες γκρα 9,00
Εν ζεύγος τσαρουχιών 15,00
Εν ζεύγος καλτσών 5,00
Χρηματικόν εφόδιον εις μετρητά 205,00
Εν όλω 5.108,45
»Εν Αθήναις τη 2 α Μαίου 1907

Ο Οπλαρχηγός
Γεώργιος Γιαγλής»
Τ.Σ.

Παραπομπές στο άρθρο “Απτόητος στον Μακεδονικό Αγώνα”.

53 ό.π, σ.174
54 Λαούρδας- Εκθέσεις Σαχτούρη), ό.π, σ.23-28 (έκθεση 9)
55 Πάππας-Καπετάν Γιαγλής ό.π, σ.205

Τις ενότητες του βιβλίου “Γιαγκλής ο Αετός της Μακεδονίας” θα τις βρείτε ΕΔΩ. (Υπάρχουν Link που οδηγούν στα σχετικά άρθρα).