Η πιο παρεξηγημένη παροιμία:«Ασθενής και ωδιπόρος αμαρτίαν ουκ έχει»
Για την παροιμία, που ίσως στα δάχτυλα ενός χεριού μετριούνται οι άνθρωποι που ξέρουν τι σημαίνει, θα αναφερθούμε στο παρακάτω άρθρο. Αφορμή έδωσε ο δημοσιογράφος Θανάσης Αυγερινός, αγαπημένος φίλος της Τερπνής, που ανέφερε σε ραδιοφωνικό σταθμό την παροιμία και διασαφήνισε τη σωστή ερμηνεία αυτής.
Η πιο παρεξηγημένη παροιμία: «Ασθενής και ωδιπόρος αμαρτίαν ουκ έχει» και όχι «Ασθενής και οδοιπόρος αμαρτίαν ουκ έχει».
Με απλούστερα λόγια: “Ο άρρωστος και η έγκυος γυναίκα δεν αμαρτάνουν εάν δεν νηστέψουν”. Σήμερα όμως, οι περισσότεροι παρανοούν την έννοια της παραπάνω ρήσης, είτε από άγνοια της αρχαίας ελληνικής γλώσσας, είτε από την ανορθόγραφη καταγραφή της λέξης ωδιπόρος (και όχι οδοιπόρος που σημαίνει ταξιδιώτης) , όπως μας λένε οι πατέρες της εκκλησίας.
Έτσι, η ρήση μετατράπηκε σε “ασθενής και οδοιπόρος αμαρτίαν ουκ έχει” δηλαδή: “Ο άρρωστος και ο ταξιδιώτης δεν έχει αμαρτάνει εάν δεν νηστέψει”. Σύμφωνα με την παραπάνω λανθασμένη γραφή, ανάγνωση ή ερμηνεία, ο κάθε ταξιδιώτης (άσχετα εάν έχει ταξιδέψει με αεροπλάνο, πλοίο, τρένο ή αυτοκίνητο) μπορεί να καταλύσει κάθε νηστεία, χωρίς να αμαρτήσει.
Βέβαια εάν κάποιος δεν θέλει να νηστέψει, ας φάει, ό,τι θέλει. Δεν είναι εκεί το πρόβλημα. Το θέμα είναι ότι ψάχνουμε και εφευρίσκουμε δικαιολογίες, για να δικαιολογήσουμε την αδυναμία μας σε περιόδους νηστείας.
Αλλά ας εξηγήσουμε τι σημαίνει το σωστό “ωδιπόρος”. Πρόκειται για λέξη σύνθετη από την “ωδι” και “πόρος”. Για τη λέξη “πόρος” λίγο – πολύ ξέρουμε ότι έχει διάφορες σημασίες, όπως στις λέξεις εύπορος, άπορος, οι πόροι του σώματος.
H λέξη όμως “ωδι” προέρχεται από το ρήμα “ωδίνω”, που έχει αρκετές σημασίες (κυριολεκτικά):
Έχω ωδίνες, κοιλοπονώ, αλλά και (μεταφορικά) επιθυμώ πάρα πολύ να φάω, κάτι όπως η εγκυμονούσα, κάνω κάτι να τρέμει, σαν την ετοιμόγεννη γυναίκα.
