Περπατώντας η Δόξα … με τη φτώχεια!

Περπατώντας η Δόξα … με τη φτώχεια!

Ενότητα από το βιβλίο “Γιαγκλής ο Αετός της Μακεδονίας” του συγγραφέα κ. Γεώργιου Μπαρτζούδη. Επειδή η ενότητα είναι πολύ μεγάλη θα χωριστεί σε δύο μέρη.

Πρώτο μέρος:

Ως απλός και ταπεινός πολίτης ο Γιαγκλής ξανάστησε το σπίτι του στη Νιγρίτα. Εκεί έζησε το μεγάλωμα της Ελλάδας μέχρι την Κωνσταντινούπολη και τη Σμύρνη.

Ύστερα, πόνεσε μαζί με όλους τους Έλληνες τη Μικρασιατική Καταστροφή, και είδε δυστυχισμένους πρόσφυγες να καταφθάνουν στη Νιγρίτα και σε όλη τη Μακεδονία.
Την 13.10.1924, ζητά και παίρνει πιστοποιητικό του Προέδρου της Κοινότητας Νιγρίτας (Γ. Κανδήλας): «Έδρασεν ως οπλαρχηγός κατά τους Μακεδονικούς Αγώνας…

Μετά τον Βαλκανικόν πόλεμον αφωσιώθη πλέον εις τας καθαρώς Γεωργικάς εργασίας πολιτευόμενος ως τίμιος φιλήσυχος και εντιμότατος πολίτης».
Επιβεβαιώνεται έτσι η μαρτυρία του εγγονού του: «Ασχολούνταν…με γεωργικές εργασίες στη Νιγρίτα. Του είχε δώσει το κράτος ένα τεμάχιο χωράφι 40 δεκαδικά».
Σημειώνεται πάντως ότι, κατά πάσα πιθανότητα, αυτά τα «40 δεκαδικά» και μάλιστα σε «ένα τεμάχιο» τα πήρε όταν έγιναν τα μεγάλα έργα στην πεδιάδα Σερρών, οπότε ακολούθησε η «αρχική διανομή» στο αγρόκτημα Φλαμπούρου, δηλαδή στα μέσα της δεκαετίας του 1930. Μέχρι τότε καλλιεργούσε προφανώς κάποιες ιδιόκτητες εκτάσεις που είχε αποκτήσει ως «δημότης» Νιγρίτας ή/και ήταν κληρονομιά της συζύγου του.
Το πιστοποιητικό της Κοινότητας Νιγρίτας μπορεί να προοριζόταν ως δικαιολογητικό για την αρμόδια κρατική υπηρεσία ώστε να κριθεί δικαιούχος, είτε για προσωρινή (συμπληρωματική) αποκατάσταση είτε για γεωργικό κλήρο Μακεδονομάχου.
Τέτοιοι «κλήροι» δόθηκαν σε πολλούς Μακεδονομάχους στην περιοχή Νιγρίτας ¹⁰³

Ως περήφανος γεωργός κυκλοφορεί ο Καπετάνιος, κουβαλώντας στους κουρασμένους ώμους του τη βαριά δόξα του παρελθόντος αλλά και εισπράττοντας σεβασμό και υπόληψη από την τοπική κοινωνία:
Την 26.4.1925, τον προσκαλεί σε τιμητικό δείπνο ένας από τους εξέχοντες άρχοντες της πόλης, ο άρτι εγκατασταθείς Μητροπολίτης Νιγρίτας Κύριλλος ¹⁰⁴ .
Την 20.6.1925, η «Εθνική Οργάνωσις Παύλος Μελάς, Θεσσαλονίκη», απευθύνεται προς τον «Κύριον Γεώργιον Γιαγκλήν, αρχηγόν, Νιγρίταν», ζητώντας από αυτόν να αναλάβει την αντιπροσώπευση «των εν τη Περιφερεία συναγωνιστών» ¹⁰⁵ .
Είναι η εποχή που οι Μακεδονομάχοι (και άλλοι αγωνιστές της ελευθερίας) αρχίζουν να οργανώνονται και να ζητούν ηθική (και όχι μόνο) αναγνώριση από την πολιτεία.
Πράγματι, τον Νοέμβριο του 1926 το υπουργείο των Στρατιωτικών τον ονομάζει έφεδρο υπολοχαγό ¹⁰⁶ , χωρίς όμως κάποια οικονομική απολαβή.

Το 1929 ξεσπά παγκόσμια οικονομική κρίση. Πλήττεται καίρια όλη η ελληνική οικονομία, και βεβαίως η περιοχή Νιγρίτας. Πλήττεται ιδιαίτερα το φτωχικό του Γιαγκλή. Εξήντα χρονών πλέον, αντιμετωπίζει προβλήματα υγείας. Την 20.11.1929 υποβάλλει αίτηση σε «οικονομική υπηρεσία», ζητώντας «ανάλογο επίδομα» ως πρώην οπλαρχηγός:

«…Καταγόμενος εκ της Νιγρίτης…διέθεσα τον εαυτόν μου εις την υπηρεσίαν της Πατρίδος …και ένεκα τούτου ηναγκάσθην …να καταφύγω εις το Ελεύθερον Κράτος διότι ηπειλείτο η ζωή μου.
»Κατά τας αρχάς του 1906 ευρισκόμενος εις Αθήνας… μοι ανετέθη υπό του Υπουργείου των Εξωτερικών η συγκρότησις εθελοντικού Σώματος…
»Το Υπουργείον με εμισθοδότει από του 1906 μέχρι της κηρύξεως του… Πολέμου του 1912….
»Σήμερον, ευρισκόμενος εις βαθύ γήρας και πάσχων από σοβαράν των οφθαλμών μου ασθένειαν, ευρίσκομαι εις την πρωτεύουσαν του Ελληνικού Κράτους …άνευ και του ελαχίστου πόρου ζωής. Δεν ηθέλησα μέχρι σήμερον να ζητήσω την προστασίαν του Κράτους και κατόρθωσα διά της εργασίας μου να συντηρούμαι.

»Ήδη όμως οπότε εκλονίσθη η υγεία μου δεν δύναμαι να εργασθώ και ούτω η κατάστασίς μου … είναι τραγική.
»Επιτραπείτω μοι …να ζητήσω και εγώ το ανάλογον επίδομα… παύων πλέον να ζω από την φιλανθρωπίαν εκείνων οίτινες εις το παρελθόν εγνώρισαν την Πατριωτικήν δράσιν μου…
»Συνημμένως υποβάλλω πιστοποιητικά της δράσεώς μου ως οπλαρχηγού….».
Τα «πιστοποιητικά» που υποβάλλει υπογράφουν παλιοί συναγωνιστές, και ανώτατοι πλέον αξιωματικοί, όπως οι: Δημοσθένης Φλωριάς, Δημήτριος Κάκκαβος, Ιωάννης Δεμέστιχας και Κωνσταντίνος Μαζαράκης.

Επισημαίνεται ότι, όπως προκύπτει από προεκτεθέντα τεκμήρια, ελάχιστα έως καθόλου ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα η έκφραση ότι «κατά τας αρχάς του 1906… μοι ανετέθη υπό του Υπουργείου των Εξωτερικών η συγκρότησις εθελοντικού Σώματος», όπως και ότι «το Υπουργείον με εμισθοδότει από του 1906 μέχρι της κηρύξεως του Βαλκανοτουρκικού Πολέμου του 1912». Προφανώς, τις εκφράσεις αυτές τις προσέθεσε ο αιτησιογράφος, μάλλον με τη συγκατάθεση του Γιαγκλή, ώστε να μην τον αποπάρουν και πάλι ως …ανυπάκουο αντάρτη! Ίσως να υπερτονίστηκε και η «σοβαρά των οφθαλμών» του ασθένεια, η οποία πάντως θα τον οδηγήσει σε πλήρη απώλεια της όρασης, κατά την επόμενη δεκαετία. Παρόμοια αίτηση υποβάλλει την ίδια μέρα και στο Υπουργείο Στρατιωτικών, την οποία επαναλαμβάνει την 30.6.1930, συνοδεύοντάς την με «Πιστοποιητικόν» του υποστρατήγου ε.α. Παπακώστα ¹⁰⁷ . Ενώ όμως η χορήγηση «επιδόματος» ή σύνταξης Μακεδονομάχου καθυστερούσε όσο …περισσότερο γινόταν, ο Γιαγκλής εισέπραξε «ζεστό χρήμα» από άλλη πηγή.

Παραπομπές στο άρθρο “Περπατώντας η Δόξα … με τη φτώχεια!”

103 (α) Πάππας-Καπετάν Γιαγλήε, ο.π, σ.228, 346, (β) Παπαθανασίου, ό.π.
104 Πάππας-Καπετάν Γιαγλής, ό.π, σ.217 [Ο συγγραφέας παραθέτει εικόνα της σχετικής πρόσκλησης, και καταγράφει ως ημερομηνία αυτής την 26.4.1923. 
Πρόκειται προφανώς για εσφαλμένη ανάγνωση: Η Μητρόπολη Νιγρίτας συστήθηκε την 6.11.1924, με πρώτο Μητροπολίτη τον από Δαρδανελλίων και Λαμψάκου Κύριλλο Ἀφεντουλίδη. Την 28.6.1928 τον διαδέχθηκε ο από Κυδωνιών Ευγένιος Θεολόγου ο οποίος εποίμανε την περιοχή μέχρι τις αρχές του 1935, οπότε καταργήθηκε η Μητρόπολη Νιγρίτας, και ενσωματώθηκε στη Μητρόπολη Σερρών. Πηγή: https://www.imsn.gr/η-εκκλησια-των-σερρων/ ]
105 Πάππας-Καπετάν Γιαγκλής, σ.201-202
106 Πάππας-Καπετάν Γιαγλής, ό.π, σ.208 [όπου η από 6.2.1939 αίτηση του Γιαγκλή]
107 Πάππας-Καπετάν Γιαγλής, ό.π, σ. 208-210, 219, 220 (όπου γράφεται «Γιαγγλής»), 221-223

Ο σύνδεσμος του δεύτερου μέρους της ενότητας “Περπατώντας η Δόξα … με τη φτώχεια!” θα συμπληρωθεί με την δημοσίευση της νέας ανάρτησης. (Δεύτερο μέρος ΕΔΩ).