Στο Άγιο Όρος και στα κάτεργα ο καπετάν Γιαγκλής

Στο Άγιο Όρος και στα κάτεργα ο καπετάν Γιαγκλής

Συνέχεια στο αφιέρωμα “Γιαγκλής, ο Αετός της Μακεδονίας” από το βιβλίο του κ. Μπαρτζούδη Γεώργιου. Σας παρουσιάζουμε το κεφάλαιο με τίτλο “Στο Άγιο Όρος και στα κάτεργα”.

Αντιμέτωπος με τη διπλή πλέον καταδίωξη, καταφεύγει στο Άγιο Όρος, όπου η Ιερά Κοινότητα τον διορίζει αρχισερδάρη (αρχιφύλακα). Εκεί, σύμφωνα με την επικρατούσα άποψη ⁴ , το 1901 Ρώσοι καλόγεροι τον καταδίδουν στις τουρκικές Αρχές.
Συλλαμβάνεται ενώ μεταφέρει τρόφιμα στον Πατριάρχη Ιωακείμ Γ΄, αυτοεξόριστο στο μετόχι «Μυλοπόταμος» της Μονής Μεγίστης Λαύρας. Καταδικάζεται σε ισόβια δεσμά και φυλακίζεται στη Θεσσαλονίκη.

Κάπως διαφορετικά περιγράφεται η ανωτέρω «σύλληψη» σε αφήγηση του Δημοσθένη Γιαγκλή ⁵ , ανεψιού του Καπετάνιου:

«Η Τουρκική Κυβέρνησις απήτησεν από την Επιστασίαν του Όρους να παραδώσουν τον Καπετάνιο. Δεν δεχόταν να παραδοθή. Ο αείμνηστος όμως Πατριάρχης Ιωακείμ, ο οποίος διέμενε τότε στο Άγιον Όρος, τον εκάλεσε και του είπεν ότι από εθνικής απόψεως ήταν συμφέρον να παραδοθή … και υποσχέθηκε… ότι σύντομα θα τον αποφυλάκιζε». Και είναι προφανές ότι με την επέμβαση αυτή του Πατριάρχη αποφεύχθηκε μια οθωμανική …γιούρια στις Μονές.

Ενδιαφέρον παρουσιάζουν δυο καταγραφές ⁶ σε Αγιορείτικα κιτάπια, σύμφωνα με τις οποίες ο Γιαγκλής είχε συλληφθεί και είχε φυλακιστεί ένα χρόνο νωρίτερα:

– Στη μία αναφέρεται ότι στο «Καθολικόν των ετών 1898 έως 1901» της Ι. Μ. Κασταμονίτου υπάρχει εγγραφή, την 8.6.1900: «Εις ένα εγκύκλιον διά τον εν τη φυλακή Θεσσαλονίκης Γεώργιον Γιαγλή, Ιερισσιώτη, 2 ½ γρόσια».
– Η άλλη καταγραφή έχει ως εξής: «2.7.1900, αποστολή τεσσάρων λιρών Τουρκίας ως συνδρομή για την απελευθέρωση του Γ. Γιαγλή».

Υπόψη των ανωτέρω, μπορεί να πιθανολογήσει κανείς ότι η σύλληψή του έγινε το καλοκαίρι του 1900 και η εκδίκαση της υπόθεσης το 1901. Επισημαίνεται επίσης και κάτι άλλο: Μάλλον «στα μαλακά» έπεσε ο Γιαγκλής με τα ισόβια για τον φόνο ενός Οθωμανού τζαντιρμά! Μήπως το θύμα ήταν Οθωμανός πολίτης αλλά Χριστιανός;
Όπως και να έχουν τα πράγματα, γεγονός είναι ότι βρέθηκε κατάδικος σε φυλακή της Θεσσαλονίκης. Εκεί, από έναν συγκρατούμενό του δάσκαλο, μαθαίνει στοιχειώδη ανάγνωση και γραφή ⁷ . Ο ίδιος δάσκαλος γράφει επιστολή στον Ιωακείμ Γ΄, που στο μεταξύ επανήλθε στην Πατριαρχία, ζητώντας του να μεσολαβήσει για απελευθέρωση του Καπετάνιου.

Αντικρουόμενες είναι οι πληροφορίες για τη χρονική διάρκεια της παραμονής του στη φυλακή. Ο Δημοσθένης Γιαγκλής ⁸ μαρτυρεί ότι αποφυλακίστηκε «έπειτα από 9 μήνες», και επισημαίνει ότι η μαρτυρία αυτή είναι «Διήγησις του πατρός μου [αδερφού του Καπετάνιου] που πήγε με το μουλάρι μας και τον έφερε κρυφίως στο σπίτι μας». Εξάλλου, ο εγγονός του Καπετάνιου, Γιάννης Γιαγκλής μας πληροφορεί ⁹ :
«Την 9 Δεκ.1902, της Αγίας Άννης, ο Σουλτάνος τον άφησε ελεύθερο και επέστρεψε στο Άγιο Όρος, στα γνωστά του καθήκοντα». Και ανέλαβε αμέσως δράση, εξοντώνοντας δύο αδέρφια Βουλγάρους κατασκόπους στη θέση που έκτοτε καλείται «Δύο Αδέλφια».

Μεταξύ των δύο, αναμφισβήτητα εγκύρων, μαρτυριών, υπάρχει χάσμα ενός έτους, που δεν στρεβλώνει όμως την ουσία των γεγονότων.

Κλείνει το άρθρο “Στο Άγιο Όρος και στα κάτεργα” με την ενημέρωση ότι όλα τα ανεβασμένα άρθρα, σχετικά με τον καπετάν Γιαγκλή, θα τα βρείτε ΕΔΩ.

Παραπομπές:

4 (α) Παπαθανασίου, ό.π. (β) Πάππας-Καπετάν Γιαγλής, ό.π, σ.177
5 Αποστολίδης, ό.π, σ.420
6 (α) Πάππας-Καπετάν Γιαγλής, ό.π, σ.215, (β) Βασίλειος Ν. Πάππας, «Ιστορικά και πολιτιστικά στοιχεία στο Άγιο Όρος και την ευρύτερη περιοχή-η δράση των μοναχών και λαϊκών κατά τον
Μακεδονικό Αγώνα και τους Βαλκανικούς Πολέμους», 2014, σ.325
7 (α) Παπαθανασίου, ό.π, (β) Πάππας-Καπετάν Γιαγκλής, ό.π, σ.177
8 Αποστολίδης, ό.π, σ.421
9 (α) Πάππας-Καπετάν Γιαγκλής, ό.π, σ.178, (β) Παπαθανασίου, ό.π.