Όταν γκρεμίζονται τα Ινδάλματα – δεύτερο μέρος

Όταν γκρεμίζονται τα Ινδάλματα – δεύτερο μέρος

Το δεύτερο μέρος της ενότητας “Όταν γκρεμίζονται τα Ινδάλματα” είναι από το βιβλίο “Γιαγκλής ο Αετός της Μακεδονίας” του συγγραφέα κ. Γ. Μπαρτζούδη.

Η προσωρινή κυβέρνησις ηναγκάσθη να λάβη αυστηρά μέτρα…όπως π.χ. εις την Χαλκιδικήν [όπου] εγένοντο βιαιοπραγίαι και διώξεις εναντίον συγγενών και ολοκλήρων χωρίων».
Ένας άλλος πρωταγωνιστής εκείνης της εποχής, σημειώνει: «Ο Σύλλογος Φιλελευθέρων τότε βοηθεί την Άμυνα… Στέλλεται ο Κονδύλης στην Χαλκιδική, όπου ήταν πολύ γνωστός από τον Μακεδονικό αγώνα … και φέρει… όλους σχεδόν τους μάχιμους της Χαλκιδικής, γυμνασμένους και αγύμναστους… Αλλά η έλλειψις υλικού … στην αρχή και η λυσσασμένη προπαγάνδα των βασιλικών κάνουν τους περισσότερους να λιποτακτήσουν στα χωριά τους. Το ίδιο γινότανε και με τους στρατεύσιμους των άλλων μερών… Και στέλλεται ο Κονδύλης ξανά στην Χαλκιδική.
Αυτή την φορά δεν είχε μαζύ του μόνο την Πειθώ, αλλά και την Βία… Οδηγεί στης(sic) σημαίες… ξανά αρκετούς άνδρες…[Λίγο αργότερα, οι βασιλόφρονες ] κατόρθωσαν [ώστε] πολλοί οπλίτες, ωπλισμένοι αυτή τη φορά, να ξαναφύγουν και η Χαλκιδική να επαναστατήση.

Τότε [οι Βενιζελικοί] έστειλαν εκεί τον ταγματάρχη Μπαρτζόκα [και] η αγία τιμωρία έσωσε την περίσταση»
Τέλος, η στρατιωτική ιστορία αναφέρει: Την 6.9.1916, «τμήμα του Στρατού Εθνικής Άμυνας φτάνει στη Χαλκιδική, όπου πολλοί αντιδρούσαν στην υποχρεωτική στράτευση», και επιβάλλει την τάξη «με μεγάλο κόπο και αφού υποχρεώθηκε προηγουμένως να τυφεκίσει ή να εκτοπίσει πολλούς» ¹⁰¹ .
Πως αντέδρασε άραγε ο Καπετάνιος σε μια τέτοια δυσάρεστη κατάσταση; Ήταν πλέον ένα βετεράνος 47 ετών και μάλλον δεν τον άγγιζαν τα σχέδια επιστράτευσης.
Αν όμως εξέφραζε κάποια δυσαρέσκεια, οι ισχυροί του καιρού, όπως ο Κονδύλης, ελάχιστα θα σεβόντουσαν το ένδοξο παρελθόν του. Επιπλέον, είχε και τον γιο του Μήτσιο, 21 ετών. Ακόμα και αν «πρόλαβε» και στρατεύθηκε πιο μπροστά, θα υπήρξε στόχος των Βενιζελικών και θιασωτών της Εθνικής Άμυνας.

Ίσως μπορούσε να βρει «προστάτη» στο πρόσωπο του Νικολάου Σέρπη:
Ο πρώην πιστός οπλαρχηγός και «δεξί χέρι» και «πέννα» του Γιαγκλή, ήταν το 1915 υποψήφιος βουλευτής των Φιλελευθέρων στη Χαλκιδική, και την 21.10.1916 η κυβέρνηση της Θεσσαλονίκης τον διόρισε υποδιοικητή Χαλκιδικής ¹⁰² . Όμως, πρέπει να παρατηρηθεί ότι ο Καπετάνιος δεν ήταν από εκείνους που θα σκέφτονταν μόνο «το τομάρι του». Προφανώς αυτά που έβλεπε του προκαλούσαν αηδία. Και είναι λογικό, για τον «φανατικό κωνσταντινικό» Γιαγκλή, να μετακόμισε το 1916 στην «κωνσταντινική» Αθήνα και να επανήλθε στην Ιερισσό όταν πέρασε η μπόρα.

Κλείνει η ενότητα “Όταν γκρεμίζονται τα Ινδάλματα” με τη διαμονή του Γιαγκλή από το 1913 και μετά.

Υπόψη των ανωτέρω, μπορούμε να σκιαγραφήσουμε τα περί διαμονής της οικογένειας Γιαγκλή ως εξής:
Από τέλη Ιουνίου 1913 και μέχρι τα μέσα του 1916 διαμένει στην Ιερισσό.
Τότε μεταβαίνει στην Αθήνα, όπου μένει μέχρι τα τέλη του 1917, οπότε επιστρέφει πάλι στην Ιερισσό.
Στα τέλη του 1918 εγκαθίσταται στη Νιγρίτα, όπου το 1930 θα πάει και ο εγγονός Γιάννης.

Παραπομπές για την ενότητα “Όταν γκρεμίζονται τα Ινδάλματα”:
101 (α) Θεόδωρος Πάγκαλος, Τα Απομνημονεύματά μου (1897-1947), Αθήναι 1950,
(β) Νεόκοσμος Γρηγοριάδης, Στα Όπλα η Ελλάς, 1920, σ.56-57,
(γ) ΓΕΣ, Επίτομη Ιστορία της Συμμετοχής του Ελληνικού Στρατού στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο 1914-1918, Αθήνα 1993
102 Πάππας-Καπετάν Γιαγλής, ο.π, σ.263 και 270.

Πρώτο μέρος.