Επέλαση Γιαγκλή στη Νιγρίτα Σερρών 2ος μέρος

Επέλαση Γιαγκλή στη Νιγρίτα Βισαλτίας – Σερρών 2ος μέρος

Δεύτερο μέρος από την ενότητα “Επέλαση προς τη Νιγρίτα” από το βιβλίο του κ. Μπαρτζούδη “Γιαγκλής ο Αετός της Μακεδονίας”
Στο τέλος του άρθρο υπάρχει σύνδεσμος (Link) που οδηγεί στο πρώτο μέρος.

Θεωρείται όμως χρήσιμο να παρατεθεί ένα μικρό απόσταγμα από δύο καταγραφές, αφηγήσεων «του Αργυρίου Χρ. Οικονόμου …αυτόπτη μάρτυρα και συμπολεμιστή του Καπετάνιου-κάτοικο Στανού Χαλκιδικής» ⁷⁶ :

Με την απόβαση Προσκόπων στον κόλπο της Ιερισσού, ο Γιαγκλής ξεκινά για την περιοχή Νιγρίτας «με 13 άνδρες και αρκετά όπλα». Μεταξύ αυτών, οι καπετάν Γιάννης Ρέτσιος (από Αθήνα), Τούσιος ή Τούσης (από Νιγρίτα ,«διαχειριστής και τουρκομαθής»), καπετάν Τάσιος Τόλτσιος, καπετάν Σέρπης (από Μεγάλη Παναγιά), καπετάν Ζαχαρίας («από Κούρσευες Πέλης»), καπετάν Γιώργης Ρουσόπουλος (από Ασβεστοχώρ), καπετάν Μακρής (Κρητικός), Φώτης (από Χουμνικό), Απόστολος Τσιφούτης (από Νιγρίτα), ένας Κατσαντώνης («όπως τον φώναζαν στην περιφέρεια Νιγρίτας») κλπ.

Στην Αρναία προστίθενται και άλλοι, όπως ο καπετάν Χριστόδουλος Τσόχας, οι Χρήστος και Κων. Νεραντζιάς, ο Καστέρας κ.α, οπότε το Σώμα αριθμεί 20 άνδρες.

Στα Κερδύλλια, και συγκεκριμένα στους Τρεις Κάμπους, κοντά στα Στεφανινά, παρουσιάζεται ο Γιοβάνης Τσαντούλης (από τη Νιγρίτα) με τον Μαλλιαρίδη (από το Μασλάρι, σημερινή Αρέθουσα).
Ο Γιαγκλής κατεβαίνει και λημεριάζει στη θέση «Λιάσκα», όπου συνεχίζουν να καταφτάνουν άντρες από την περιοχή Νιγρίτας. Τακτοποιεί το Σώμα που έχει φτάσει «τους 98 άνδρες», ορίζοντας καπετάνιους, «τον δε εξάδελφό του Αστέριον Ψέμμαν από την Ιερισσόν και τον μεγαλύτερον γιο του, τους είχε επιτελείς»..

«Μια βραδιά» οι Σέρπης, Τούσης και Τσαντούλης από Νιγρίτα, ο Μαλλιαρίδης από το Μασλάρι και ένας άλλος «κατέβηκαν στη Νιγρίτα και συνεργάστηκαν με τους προύχοντες». Σε λίγες μέρες προστίθενται και άλλοι από την περιοχή Νιγρίτας-Σωχού, μεταξύ των οποίων και ένας τσαντιρμάς (χωροφύλακας).
Προχωρούν προς τον χείμαρρο Λαγάτρη. Εκεί βρίσκουν καλύβια τα οποία όμως είναι γεμάτα κεραμίδια ⁷⁷ , οπότε διανυκτερεύουν «κάτω από κάτι πλατάνια».

Ένα πρωί «ήρθε ένας παπάς από τη Νιγρίτα-νομίζω παπα-Γιώργης λέγονταν» και «μας όρκισε όλους». Το Σώμα ξεκινά για να πιάσει «τη ράχη», ενώ από ένα καραούλι που φύλαγε «κάποιος Τράκας από τη Νιγρίτα», ακούγονται ντουφεκιές. Εμφανίζονται σε λίγο οι Τούρκοι. Μόλις οι άνδρες του Γιαγκλή φτάνουν απάνω στη ράχη δέχονται «τα πρώτα πυρά». Ο Γιαγκλής φωνάζει αμέσως τους καπεταναίους «και 10 νέους, που είχαν έρθει εκείνη την ημέρα, …να φυλάξουν μια χαράδρα», και όταν οι Τούρκοι πλησιάζουν «στα 200 μέτρα», τους φωνάζει να παραδοθούν. Εκείνοι απαντούν με μια «μπαταριά». Πέφτει κάτω ο Καπετάνιος και βρίσκει «το μετερίζι, αλλά ο γιος του ο Στέργιος ⁷⁸ νόμισε ότι χτύπησαν τον πατέρα του και βάζει τις φωνές ‘βαράτε παιδιά’».

Οι Τούρκοι υποχωρούν. Οι άνδρες του Γιαγκλή τους κυνηγούν «μέχρι έξω από τη Νιγρίτα», γυρνάνε όμως πίσω διότι «ήταν η ώρα σμούχρια».
Όταν ξημέρωσε, ένας γέρος από τη Νιγρίτα, με ένα γαϊδουράκι, έφερε ψωμί στους άνδρες. Έφτασε και ένας μικρός, που ανήγγειλε ότι οι Τούρκοι έφυγαν. Σε λίγο γέμισε το βουνό Νιγριτινούς. Χαρούμενοι όλοι κραυγάζουν ότι οι Τούρκοι έχουν φύγει!
Το Σώμα προχωρά και εισέρχεται στη Νιγρίτα. «Γίνεται «πανηγύρι μεγάλο… Παπάδες με τα ιερά τους, οι δάσκαλοι με τους μαθητές κι ένα άσπρο άλογο κι ένα στεφάνι με λουλούδια για τον… Καπετάν Γιαγλή…

»Μετά, όλοι πήγαν να στήσουν καρτέρι στο δρόμο που θα έμπαιναν οι Τούρκοι στην Νιγρίτα. Ξαφνικά παρουσιάστηκαν οι πρώτοι, να πλησιάζουν ανύποπτοι, με τα όπλα στα χέρια. Με τα πρώτα αλτ που φώναξαν οι δικοί μας άρχισαν να αδειάζουν και να πετούν τα όπλα τους κάτω και να παραδίνονται ομαδικά.
»Οι πρώτοι, που ανέκρινε ο Γιαγλής είπαν ότι η υπόθεσις γι’ αυτούς τελείωσε και όπου και να πήγαν βρήκαν αντίσταση ⁷⁹ … Μόλις επέστρεψαν οι δικοί μας στην Νιγρίτα πήγαν στην εκκλησία κι ‘ έκαναν δοξολογία… Ψάλθηκε το Χριστός Ανέστη και το Πολυχρόνιον…».

Παραπομπές για τη επέλαση Γιαγκλή στη Νιγρίτα Βισαλτίας 2ος μέρος.

76 (α) Πάππας-Καπετάν Γιαγκλής, ό.π, σ.229-246, (β) Ι. Οικονόμου, Η Δράσις του Καπετάν Γιαγλή εις τον Αγώνα του 1912, Χρονικά Χαλκιδικής τόμος 6 ος , 1963, σ.226-233

77 ΓΕΣ- Βαλκανικοί, Τόμος Γ-1932, Παράρτημα, τεκμήριο 29, σ.42 [όπου ο Μαζαράκης δηλώνει ότι ο Γιαγκλής έδωσε τη μάχη στη θέση «Κεραμιδαριό»] Στέργιος
78 Προβληματίζει η αναφορά για τον «γιο, Στέργιο» (σε συνέχεια και της προηγούμενης, ότι «τον μεγαλύτερο γιο του» τον είχε επιτελή). Ίσως να πρόκειται για τον καρπό της προαναφερθείσας σχέσης του Γιαγκλή στο Γομάτι, οπότε η σχετική παρενθετική σημείωση, ότι εκείνο το πρώτο του παιδί πέθανε, πρέπει να θεωρηθεί εσφαλμένη.

79 Την «αντίσταση» που βρήκαν οι τουρκικές δυνάμεις «όπου και να πήγαν», επρόβαλαν φυσικά οι εκ των Μακεδονομάχων οπλίτες, ήτοι κατά χωριό (από Παπαθανασίου, ό.π, κλπ): Τερπνή (Ευάγγ. Μπαλτάς, Χριστόδ. Ζούζουλας, Αθ. Σταματόπουλος-ιατρός, Μιχ. Καρούσης, Ν. Γεωργουλιανός, Καρατζιάς, Δ. Μπουγιώτας, Ι. Ρίμπας). Αγία Παρασκευή (Θωμάς Μαδεμλής-δάσκαλος, Πέτρος και Ευάγγ. Γ. Δάρατζης). Νικόκλεια (Γ. Μητριτζίκης, Ανδρ. και Γ. Τασκούδης). Σησαμιά (Γ. Διαμαντής, Πασχ. Φίτσιος-ιερέας, Πασχ. Σταμπουλής, Χρ. Λάμπρου, Ν. Μπεκιάρης, Πασχ. Κούτρης, Απ. Τσέκος- δάσκαλος, Χρ. Δημητριάδης-δάσκαλος).

Βέργη (Ν. Μαγγανάρης, Δ. Τσιρώνας). Δημητρίτσι (Πασχ. Μέργιακλης, Γκούρμης, Κοτσιάνπαπας, Χριστόδ. Αγγελόπουλος- δάσκαλος, Ι. Καπετάνος-δάσκαλος, Παπα-Δημήτρης Ζάπρης ή Ιωάννης, Απόστ. Παπακώστας). Άμπελοι (Θωμ. Μπακάλης). Λειβαδοχώρι (Παπα-Πασχάλης Τσιάγκας ή Καπετάν Ανδρούτσος και ο αδερφός του Γ. Φλαμούρης). Στρυμονικό (Ι. Κατούπης). Χουμνικό (Π. Καραμούτας, Αθ. Μπουμπίκης, και οι αναφερόμενοι στην υποσημ. 57). Λαγκάδι (Δ. Γαλάνης, Ι. Γερακούδης). Ζερβοχώρι (Γ. Βεντενής). Σιτοχώρι (Ν. Κουρβιτίδης, Ν. Κρουστάλης ή Οικονομίδης, Χαριστ. Μαντζίρης, Μαργ. Σιάτας). Δάφνη (Ι. Κουντουράς, Απ. Παπρίκας), Αηδονοχώρι (Δ. Λιώτης, Γ. Μπασλής, Π. Παπαπαναγιώτου-δάσκαλος). Ευκαρπία (Π. Μελαχρίδης). Αρέθουσα (Β. Μαλλιαρίδης). Βρασνά (Δ. Κρουστάλης, Αντ. Φυλακτός). Μαυρούδα (Δ.Τσόγκας). Ρεντίνα (Κ. Καραγιάννης). Κερδύλλια (Κων. Ματσίκης, Παν. Χούπης).

Κλείνει το άρθρο “Επέλαση Γιαγκλή στη Νιγρίτα Βισαλτίας – Σερρών 2ος μέρος” με το σύνδεσμο που οδηγεί στο πρώτο μέρος της ενότητατας.