Ο βυρσοδέψης
Ο βυρσοδέψης είναι εκείνος που ασχολείται με την κατεργασία των δερμάτων. Είναι από τα πιο παλιά επαγγέλματα του κόσμου και είναι φυσικό αυτό αφού τα ζώα και όλα τα παράγωγά τους ήταν απαραίτητα για τη διαβίωση των ανθρώπων από την αρχαία εποχή. Με το δέρμα των ζώων έφτιαχναν τα ρούχα, τα παπούτσια, τα στρωσίδια. Το δέρμα όμως για να είναι χρήσιμο έπρεπε να υποστεί μια σειρά από διεργασίες, που τις γνώριζε καλά ο βυρσοδέψης. Αν και η διαδικασία διαρκούσε τουλάχιστον ένα μήνα το επάγγελμα αυτό ήταν αρκετά επικερδές καθώς ο βυρσοδέψης ήταν περιζήτητος .Σήμερα το επάγγελμα του βυρσοδέψη διαφοροποιήθηκε και σχεδόν μεταλλάχθηκε καθώς οι σύγχρονες μηχανές δεν θυμίζουν σε τίποτα την παλιά αίγλη του επαγγέλματος.
Ο Γαλατάς
Ο γαλατάς ήταν ο πλανόδιος μικροπωλητής γάλακτος , που διατηρήθηκε μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα και σήμερα έχει εκλείψει τελείως .Ο γαλατάς εργαζόταν στα αστικά κέντρα και όχι στα μικρά χωριά, καθώς εκεί υπήρχε η δυνατότητα, εξ ανάγκης, για άμεση πώληση φρέσκου γάλακτος. Το μεταφορικό του μέσο ήταν ένα υποζύγιο (γάιδαρος ή μουλάρι, μερικές φορές ρυμουλκούσαν και μικρή άμαξα) και αργότερα το ποδήλατο ή μηχανοκίνητο δίτροχο. Ο γαλατάς μετέφερε το γάλα από γειτονιά σε γειτονιά πράγμα που έκανε δύσκολη την εργασία του και ήταν υποχρεωμένος να δώσει σε όλους τους πελάτες γάλα. Έτσι δεν έλειπε και η νοθεία .Σήμερα το γάλα που πίνουμε δεν έχει καμία σχέση με το φρέσκο και αγνό γάλα της εποχής. Το εμπόριο έχει πια στην διάθεση του πολλά είδη γάλακτος με χαμηλά λιπαρά και γιαούρτια σε διάφορες γεύσεις τηρώντας τους κανόνες υγιεινής. Έτσι η εξέλιξη της τεχνολογίας εκτόπισε τον άνθρωπο που μοχθούσε για να ζήσει με αυτόν τον τρόπο.
Γανωτής = Γανωτζής = Γανωματής …
Τα παλαιότερα χρόνια πολλά από τα οικιακά σκεύη ήταν αποκλειστικά από χαλκό και σε περίπτωση φθοράς της επιφάνειας τα σκεύη χαρακτηρίζονταν ως ακατάλληλα για χρήση. Έπρεπε λοιπόν να υπάρχει ένα επάγγελμα το οποίο θα γάνωνε τα σκεύη και θα τα συντηρούσε. Η διαδικασία αυτή γίνονταν από ειδικούς τεχνίτες, συνήθως γυρολόγους, τους γανωτήδες. Είχαν μαζί τους τα απαραίτητα εργαλεία και έκαναν τη δουλειά τους επί τόπου, ενώ παλιότερα η πληρωμή τους ήταν σε είδος (αυγά, καλαμπόκι, σιτάρι).Το επάγγελμα του ήταν δύσκολο αλλά και ταυτόχρονα υπεύθυνο γιατί πολλές φορές γλίτωνε τους ανθρώπους από το θάνατο που προκαλούσαν τα αγάνωτα σκέυη . Όμως με την πρόοδο της τεχνολογίας ,το υλικό κατασκευής άλλαξε σε αλουμίνιο και έτσι το επάγγελμα αυτό χάθηκε εντελώς εφόσον οι ανάγκες που το επέβαλλαν ,δεν υπήρχαν πια…..
Γανωτής ή γανωτζής ή γανώματος ονομάζεται ο τεχνίτης που επικαλύπτει χάλκινα σκεύη με κασσίτερο (καλάι), ο κασσιτερωτής= καλαϊτζής. Οι γανωτζήδες ήταν συνήθως πλανόδιοι τεχνίτες που αναλάμβαναν το γαλβανισμό και το στίλβωμα των χάλκινων οικιακών σκευών, όπως τα ταχριά, τα καζάνια, τα κουτάλια,τα πηρούνια κλπ.
Η φωνή του πλανόδιου γανωτή, τραχιά και δυνατή θα αντηχεί ακόμη στα αυτιά όσων τους πρόλαβαν «Γανωωωτής! Μπακίρια γανώνωωωω! Γανωωωτής», μα δεν ακούγεται πια στις γειτονιές της Αθήνας. Στις αρχές
του 2θού αι. ο γανωτζής κουβαλούσε στην πλάτη του τα απαραίτητα εργαλεία και περπατώντας φώναζε και καλούσε τις νοικοκυρές να του φέρουν τα είδη που χρειάζονταν γάνωμα. Έστηνε την γκαζιέρα του στην αυλή του σπιτιού, έλιωνε τον κασσίτερο. Αφού καθάριζε καλά το σκεύος, άλειψε το εσωτερικό του με σπίρτο και το τρίβε με κουρασάνι (=τριμμένο κεραμίδι). Μετά κράταγε το σκεύος με την τσιμπίδα πάνω από τη φωτιά και έριχνε μέσα το νησιαντήρι (=χλωριούχο αμμώνιο), για να στρώσει καλύτερα το καλάι πάνω στο χάλκωμα. Αφού το σκούπιζε καλά, άπλωνε το λιωμένο καλάι σ’ όλη την επιφάνεια του σκεύους μ’ ένα χοντρό βαμβακερό ύφασμα. Ζητούσε και από νοικοκυρά του σπιτιού μια λεκάνη με κρύο νερό, στην οποία βουτούσε το σκεύος, που γάνωσε και λαμπύριζε στον ήλιο.
Το επάγγελμα αυτό συνδέεται κυρίως με τους Τσιγγάνους και αποτελεί ένα από τα παραδοσιακά τους επαγγέλματα. Οι γανωτές αναζητούσαν πελάτες στις γειτονιές της πόλης ή του χωριούι.
Το «γάνωμα» έπρεπε να γίνεται συχνά για λόγους υγείας, κυρίως στα σκεύη που χρησιμοποιούσαν στο μαγείρεμα, οπότε οι γανωτζήδες είχαν δουλειά όλο το χρόνο.
Τα τελευταία χρόνια το επάγγελμα του γανωτή τείνει να εξαφανιστεί αφού τα μαγειρικά σκεύη είναι πλέον ανοξείδωτα και δεν χρειάζονται επικασσιτέρωση. Σήμερα υπάρχουν ελάχιστοι τεχνίτες στην επαρχία, που υποαπασχολούνται αφού τα εναπομείναντα χρηστικά χάλκινα σκεύη είναι ελάχιστα και τα περισσότερα σκεύη που χρησιμοποιούμε πια είναι ανοξείδωτα βιομηχανικά προϊόντα.
Η λέξη γανωτής προέρχεται από το ρήμα ΓΑΝΩΝΩ και μάλιστα από το αρχαίο ρήμα ΓΑΝΩ = δίνω λάμψη… Στο τέλος το σκούπιζαν με καθαρό βαμβάκι για να γυαλίσει.. Συνέχεια στη 3η σελίδα (κάντε κλικ ΕΔΩ).
